รู้จัก Green Building มากกว่าตึกประหยัดไฟ แต่อาคตที่ยั่งยืนของเราทุกคน

ในยุคที่ปัญหาโลกร้อนและการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศทวีความรุนแรงมากขึ้น การหันมาใส่ใจสิ่งแวดล้อมไม่ใช่แค่ทางเลือก แต่คือความจำเป็น หนึ่งในแนวคิดที่ได้รับความนิยมและถูกพูดถึงมากขึ้นเรื่อยๆ คือ “Green Building” หรือ “อาคารสีเขียว” หลายคนอาจคุ้นหูกับคำนี้ แต่คุณ รู้จัก Green Building จริงๆ หรือเปล่า? มันไม่ใช่แค่การทาสีเขียว หรือติดแผงโซลาร์เซลล์บนหลังคา แต่คือแนวคิดการออกแบบ ก่อสร้าง และดำเนินงานอาคารที่คำนึงถึงผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อม ส่งเสริมคุณภาพชีวิต และมุ่งสู่ความยั่งยืนในระยะยาว

บทความนี้จะพาคุณไปทำความ รู้จัก Green Building ให้ลึกซึ้งยิ่งขึ้น ตั้งแต่หลักการสำคัญ ประโยชน์ที่ได้รับ ตัวอย่างอาคารสีเขียวที่น่าสนใจ ไปจนถึงมาตรฐานและแนวโน้มของ Green Building ในอนาคต มาร่วมกันสำรวจว่า ทำไม Green Building ถึงไม่ใช่แค่เทรนด์ แต่คืออนาคตของการก่อสร้างและวิถีชีวิตที่ยั่งยืนของเราทุกคน

1. แก่นแท้ของ Green Building: มากกว่าแค่คำว่า “ประหยัดพลังงาน”

Green Building คือแนวคิดการสร้างอาคารที่คำนึงถึงการใช้ทรัพยากรอย่างมีประสิทธิภาพ ลดผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อม และส่งเสริมสุขภาวะที่ดีให้กับผู้ใช้อาคาร ตลอดอายุการใช้งานของอาคาร ตั้งแต่การออกแบบ การก่อสร้าง การใช้งาน การบำรุงรักษา ไปจนถึงการรื้อถอน หลักการสำคัญของ Green Building ประกอบด้วย:

• การใช้ทรัพยากรอย่างมีประสิทธิภาพ (Resource Efficiency): เน้นการใช้ทรัพยากรน้ำ พลังงาน และวัสดุก่อสร้างอย่างคุ้มค่า ลดการใช้ทรัพยากรใหม่ และส่งเสริมการใช้วัสดุรีไซเคิล วัสดุท้องถิ่น และวัสดุที่ยั่งยืน
• การลดผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อม (Environmental Impact Reduction): ลดการปล่อยมลพิษ ก๊าซเรือนกระจก และของเสีย รวมถึงการอนุรักษ์ระบบนิเวศโดยรอบ และส่งเสริมความหลากหลายทางชีวภาพ
• การส่งเสริมสุขภาพและสุขภาวะของผู้ใช้อาคาร (Occupant Health and Well-being): สร้างสภาพแวดล้อมภายในอาคารที่ดี มีอากาศบริสุทธิ์ แสงสว่างเพียงพอ อุณหภูมิเหมาะสม และลดเสียงรบกวน เพื่อส่งเสริมสุขภาพกายและสุขภาพจิตที่ดีให้กับผู้ใช้งาน
• การออกแบบที่ยืดหยุ่นและปรับเปลี่ยนได้ (Flexible and Adaptable Design): ออกแบบอาคารให้สามารถปรับเปลี่ยนการใช้งานได้ตามความต้องการในอนาคต เพื่อยืดอายุการใช้งานและลดการรื้อถอน สร้างใหม่
• การคำนึงถึงวงจรชีวิตของอาคาร (Life Cycle Consideration): พิจารณาผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อมตลอดอายุการใช้งานของอาคาร ตั้งแต่การผลิตวัสดุก่อสร้าง การขนส่ง การก่อสร้าง การใช้งาน การบำรุงรักษา ไปจนถึงการรื้อถอนและจัดการซากวัสดุ

2. ประโยชน์ของ Green Building: ดีต่อโลก ดีต่อเรา

การสร้าง Green Building มอบประโยชน์มากมาย ทั้งต่อสิ่งแวดล้อม เศรษฐกิจ และสังคม:

• ประโยชน์ต่อสิ่งแวดล้อม:

  • ลดการใช้พลังงาน: อาคารสีเขียวถูกออกแบบมาเพื่อประหยัดพลังงาน โดยใช้แสงธรรมชาติ ระบบระบายอากาศที่มีประสิทธิภาพ และติดตั้งอุปกรณ์ประหยัดพลังงาน ซึ่งช่วยลดการปล่อยก๊าซเรือนกระจก สาเหตุหลักของภาวะโลกร้อน
  • ลดการใช้น้ำ: มีการติดตั้งสุขภัณฑ์ประหยัดน้ำ และระบบนำน้ำกลับมาใช้ใหม่ เช่น น้ำฝน เพื่อใช้รดน้ำต้นไม้ หรือทำความสะอาด ช่วยลดการใช้น้ำประปาและอนุรักษ์ทรัพยากรน้ำ
  • ลดปริมาณขยะ: ส่งเสริมการคัดแยกขยะ รีไซเคิล และลดการใช้วัสดุสิ้นเปลือง ช่วยลดปริมาณขยะที่ต้องนำไปฝังกลบ
  • อนุรักษ์ระบบนิเวศ: การออกแบบที่คำนึงถึงพื้นที่สีเขียว การเลือกใช้วัสดุที่เป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อม และการจัดการน้ำเสียอย่างมีประสิทธิภาพ ช่วยปกป้องและฟื้นฟูระบบนิเวศโดยรอบ

• ประโยชน์ต่อเศรษฐกิจ:

  • ลดค่าใช้จ่ายในการดำเนินงาน: แม้ว่าการก่อสร้างอาคารสีเขียวอาจมีต้นทุนเริ่มต้นสูงกว่าอาคารทั่วไป แต่ในระยะยาวจะช่วยประหยัดค่าใช้จ่ายด้านพลังงาน น้ำ และการบำรุงรักษาได้อย่างมาก
  • เพิ่มมูลค่าทรัพย์สิน: อาคารสีเขียวเป็นที่ต้องการของตลาดมากขึ้น เนื่องจากผู้คนตระหนักถึงความสำคัญของการประหยัดพลังงานและรักษาสิ่งแวดล้อม ส่งผลให้อาคารเหล่านี้มีมูลค่าสูงกว่าอาคารทั่วไป
  • สร้างงานใหม่: อุตสาหกรรม Green Building ก่อให้เกิดการจ้างงานใหม่ๆ ในด้านการออกแบบ การก่อสร้าง การผลิตวัสดุที่เป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อม และการติดตั้งเทคโนโลยีประหยัดพลังงาน

• ประโยชน์ต่อสังคม:

  • ส่งเสริมสุขภาพและสุขภาวะ: สภาพแวดล้อมภายในอาคารที่ดี มีอากาศบริสุทธิ์ แสงสว่างเพียงพอ และอุณหภูมิที่เหมาะสม ส่งผลดีต่อสุขภาพกายและสุขภาพจิตของผู้ใช้อาคาร ช่วยลดความเครียด เพิ่มประสิทธิภาพในการทำงาน และลดอัตราการเจ็บป่วย
  • สร้างความตระหนักรู้ด้านสิ่งแวดล้อม: อาคารสีเขียวเป็นตัวอย่างที่ดีในการสร้างความตระหนักรู้และความเข้าใจเกี่ยวกับความสำคัญของการอนุรักษ์สิ่งแวดล้อม และส่งเสริมให้ผู้คนปรับเปลี่ยนพฤติกรรมเพื่อความยั่งยืน
  • พัฒนาชุมชนอย่างยั่งยืน: การสร้างอาคารสีเขียวเป็นส่วนหนึ่งของการพัฒนาชุมชนอย่างยั่งยืน ช่วยสร้างสภาพแวดล้อมที่ดี น่าอยู่ และปลอดภัยสำหรับทุกคน

3. ตัวอย่าง Green Building ในประเทศไทยและทั่วโลก: แรงบันดาลใจสู่ความยั่งยืน

ปัจจุบัน มี Green Building เกิดขึ้นมากมายทั่วโลก รวมถึงในประเทศไทย ตัวอย่างที่น่าสนใจ ได้แก่:

• ศูนย์เรียนรู้ป่าวังจันทร์ สถาบันปลูกป่าและระบบนิเวศ ปตท. จังหวัดระยอง: อาคารที่ได้รับรางวัล LEED Platinum ซึ่งเป็นมาตรฐานอาคารเขียวระดับสูงสุด ออกแบบโดยใช้หลักการ Passive Design เน้นการใช้แสงธรรมชาติ ระบบระบายอากาศตามธรรมชาติ และใช้วัสดุที่เป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อม
• อาคาร FYI Center (For Your Inspiration Workplace) กรุงเทพฯ: อาคารสำนักงานที่ได้รับมาตรฐาน LEED Gold โดดเด่นด้วยการออกแบบที่เน้นการประหยัดพลังงาน การใช้น้ำอย่างมีประสิทธิภาพ และการจัดการคุณภาพอากาศภายในอาคาร
• มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ ศูนย์รังสิต: มีการติดตั้งแผงโซลาร์เซลล์บนหลังคาอาคารหลายแห่ง เพื่อผลิตไฟฟ้าจากพลังงานแสงอาทิตย์ และมีระบบบำบัดน้ำเสียเพื่อนำน้ำกลับมาใช้ใหม่
• The Crystal (เดอะ คริสตัล) เลียบทางด่วนเอกมัย-รามอินทรา กรุงเทพฯ: ศูนย์การค้าที่ได้รับรางวัล LEED ระดับ Gold โดดเด่นด้วยการออกแบบที่เน้นการใช้แสงธรรมชาติ การระบายอากาศที่ดี และมีพื้นที่สีเขียวจำนวนมาก

ตัวอย่างในต่างประเทศ

• The Edge, Amsterdam, Netherlands: ได้รับการยกย่องว่าเป็นหนึ่งในอาคารที่ยั่งยืนที่สุดในโลก ใช้เทคโนโลยีล้ำสมัยเพื่อประหยัดพลังงาน จัดการน้ำ และสร้างสภาพแวดล้อมการทำงานที่ดีเยี่ยม
• Bullitt Center, Seattle, USA: อาคารสำนักงานที่ได้ชื่อว่าเป็น “Living Building” เนื่องจากสามารถผลิตพลังงานได้เอง จัดการน้ำและของเสียได้ภายในอาคาร และใช้วัสดุที่ไม่เป็นพิษต่อสิ่งแวดล้อม
• One Angel Square, Manchester, UK: สำนักงานใหญ่ของ Co-operative Group โดดเด่นด้วยการออกแบบที่เน้นการใช้พลังงานอย่างมีประสิทธิภาพ มีการใช้พลังงานทดแทน และระบบจัดการน้ำที่ล้ำสมัย

4. มาตรฐาน Green Building: เข็มทิศสู่การก่อสร้างที่ยั่งยืน

ปัจจุบัน มีมาตรฐานอาคารเขียวหลายมาตรฐานที่ใช้เป็นเกณฑ์ในการประเมินและรับรองอาคารที่เป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อม มาตรฐานที่ได้รับความนิยม ได้แก่:

• LEED (Leadership in Energy and Environmental Design): พัฒนาโดย U.S. Green Building Council (USGBC) เป็นมาตรฐานที่ได้รับความนิยมและเป็นที่ยอมรับทั่วโลก แบ่งระดับการรับรองเป็น Certified, Silver, Gold และ Platinum โดยพิจารณาจากเกณฑ์ต่างๆ เช่น การใช้พลังงาน การใช้น้ำ วัสดุก่อสร้าง คุณภาพสภาพแวดล้อมภายในอาคาร และนวัตกรรมการออกแบบ
• TREES (Thai’s Rating of Energy and Environmental Sustainability): พัฒนาโดยสถาบันอาคารเขียวไทย เป็นมาตรฐานที่ออกแบบมาเพื่อประเทศไทยโดยเฉพาะ โดยคำนึงถึงสภาพภูมิอากาศ วัฒนธรรม และบริบทของประเทศไทย
• BREEAM (Building Research Establishment Environmental Assessment Method): พัฒนาโดย Building Research Establishment (BRE) ในสหราชอาณาจักร เป็นมาตรฐานที่ใช้กันอย่างแพร่หลายในยุโรป
• Green Mark: พัฒนาโดย Building and Construction Authority (BCA) ในสิงคโปร์ เป็นมาตรฐานที่เน้นการประหยัดพลังงานและทรัพยากร

5. อนาคตของ Green Building: มุ่งสู่ Net Zero Energy Building และ Smart Building

แนวโน้มของ Green Building ในอนาคต มุ่งสู่การสร้างอาคารที่ใช้พลังงานสุทธิเป็นศูนย์ (Net Zero Energy Building) คืออาคารที่สามารถผลิตพลังงานทดแทนได้เพียงพอต่อความต้องการใช้พลังงานของอาคาร และการผสานรวมเทคโนโลยีอัจฉริยะ (Smart Building) เพื่อเพิ่มประสิทธิภาพการใช้พลังงาน จัดการทรัพยากร และสร้างสภาพแวดล้อมที่สะดวกสบายและปลอดภัยยิ่งขึ้น

• Net Zero Energy Building: อาคารเหล่านี้จะติดตั้งแผงโซลาร์เซลล์ กังหันลม หรือระบบผลิตพลังงานทดแทนอื่นๆ เพื่อผลิตไฟฟ้าใช้เอง และอาจขายไฟฟ้าส่วนเกินกลับคืนสู่โครงข่ายไฟฟ้า
• Smart Building: ใช้เทคโนโลยี Internet of Things (IoT) เซ็นเซอร์ และระบบอัตโนมัติ เพื่อควบคุมและจัดการระบบต่างๆ ภายในอาคาร เช่น ระบบแสงสว่าง ระบบปรับอากาศ ระบบรักษาความปลอดภัย ช่วยให้สามารถตรวจสอบและปรับการใช้พลังงานได้อย่างเรียลไทม์ เพิ่มประสิทธิภาพ และลดค่าใช้จ่าย

บทสรุป: ร่วมสร้างอนาคตที่ยั่งยืนกับ Green Building

การ รู้จัก Green Building ไม่ใช่แค่การรู้ว่ามันคืออะไร แต่คือการเข้าใจถึงความสำคัญ ประโยชน์ และแนวทางในการนำไปปฏิบัติ Green Building ไม่ใช่เพียงแค่อาคารประหยัดพลังงาน แต่คือการสร้างสรรค์อนาคตที่ยั่งยืน ลดผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อม ส่งเสริมคุณภาพชีวิต และสร้างความสมดุลระหว่างเศรษฐกิจ สังคม และสิ่งแวดล้อม

การสนับสนุน ส่งเสริม และผลักดันให้เกิด Green Building มากขึ้น เป็นหน้าที่ของทุกคน ไม่ว่าจะเป็นภาครัฐ ภาคเอกชน หรือประชาชนทั่วไป เราทุกคนสามารถมีส่วนร่วมในการสร้างอนาคตที่ยั่งยืนนี้ได้ ด้วยการเลือกใช้วัสดุที่เป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อม ประหยัดพลังงาน และสนับสนุนอาคารที่ได้รับการรับรองมาตรฐาน Green Building มาร่วมกันสร้างสังคมที่น่าอยู่ และส่งต่อโลกที่ยั่งยืนให้กับคนรุ่นต่อไป